Muồng truổng là vị thuốc quý trong Đông y có công dụng chữa bệnh hiệu quả có mặt trong nhiều bài thuốc. Vậy tác dụng của muồng truổng là gì?
- Tác dụng chữa bệnh bất ngờ từ cây mật gấu
- Kinh nghiệm về điều trị các bệnh dạ dày bạn nên thử?
- Phòng ngừa suy giảm thính lực do tiếng ồn gây ra bạn nên biết
Công dụng của vị thuốc quý muồng truổng là gì?
Tìm hiểu về cây muồng truổng
Cây muồng truổng thuộc họ Rutaceae (họ Cam quýt) có tên khoa học: Zanthoxylum avicennae và tên tiếng Trung 簕欓花椒. Ngoài ra, muồng truổng còn có nhiều tên thường gọi khác như: Mú tương, Màn tàn, Tần tiêu, Sen lai, Buồn chuồn, Cam…
Cây muồng truổng có thân mang nhiều gai lởm chởm, cành cũng mang nhiều gai thẳng đứng và ngắn. Lá nhẵn, kép lông chim rìa lẻ 3-13 lá chét, cuống lá hình trụ có khi kèm theo đôi cánh nhỏ. Hoa màu trắng nhạt, mọc thành tán kép, nhẵn tận cùng, dài hơn lá. Quả dài 4mm, lớp vỏ ngoài không tách khỏi lớp vỏ trong, mỗi ngăn chứa một hạt màu đen.
Cây thường mọc hoang ở khắp rừng núi các tỉnh phía Bắc nước ta, có mọc cả ở Miền Nam. Người dân thường lấy lá cây về dùng nấu ăn như một loại rau xanh, lấy rễ hoặc vỏ thân, vỏ rễ về sao vàng hoặc phơi khô sắc uống như một vị thuốc.
Theo y học cổ truyền, muồng truổng là vị thuốc đông y quý có màu vàng, vị rất đắng. Ngoài ra, theo các nghiên cứu chỉ ra trong muồng truổng có chứa nhiều alkaloid, chủ yếu là berberin. Các thành phần hoạt chất khác chưa được làm rõ. Bên trong quả có một ít tinh dầu Citronella tạo mùi thơm dịu.
Vỏ cây hàm chứa các thành phần: Diosmin (hương diệp mộc đại), Hesperidin (đăng bì đại), Avicennin (lặc giảo tố). Bên cạnh đó còn một hàm lượng sterol, thành phần phenol, một số axit hữu cơ.
Công dụng của cây muồng truổng
Theo kiến thức Đông y, muồng truổng có công dụng trừ phong, hóa thấp, tiêu sưng, thông lạc. Dùng để:
- Trị họng hầu sưng đau, vấp ngã đánh đập tổn thương, hoàng thũng, phong thấp xương đau và sốt rét.
- Trị đờm hòa, đờm rượu, mở hầu họng sưng đau. Ngâm rượu uống giúp trừ phong, trị vấp ngã đánh đập.
- Trừ phong, trị hoàng thũng. Lại trị thương hàn, chứng vàng da do ăn.
- Trị trẻ con bị Tức bụng chướng, tiểu tiện ngắn, vỵ ngóc, gân lạc bụng xanh gọi là bệnh bạch tử đàm.
- Hóa thấp, khu phong, tiêu thũng, hư vàng, trị bệnh cổ, trí sốt rét lui nóng.
Bài thuốc chữa bệnh từ muồng truổng
Bài thuốc chữa bệnh từ muồng truổng
Muồng truổng được sử dụng nhiều trong bài thuốc chữa bệnh như:
Trị viêm gan mãn tính: Lấy rễ muồng truổng khô 1-2 lạng sắc uống.
Trị thủy thũng do viêm thận: Rễ khô “Ưng bất bạc” 100-200g sắc nước uống.
Trị phong thấp xương đau, vấp ngã, đánh đập ứ máu đau: Rễ khô muồng truổng từ 100 – 200g sắc nước uống.
Trị vấp ngã, tổn thương, vùng eo lưng làn việc nặng nhọc bị tổn thương, khớp đốt đau do phong thấp, viêm khớp kiểu phì đại: Rễ muồng truổng, lạng, rễ tường vi qua nhỏ mỗi thứ 100g, rễ sơn hoa tiêu 80g. Sau đó, ngâm các vị thuốc đã chuẩn bị với 1kg rượu nóng trong nửa tháng. Lần thứ nhất uống 100ml sau đó mỗi lần dùng 50 ml mỗi ngày dùng 2 lần, đồng thời dùng lượng vừa phải xoa bên ngoài.
Ngoài ra, người dân thường lấy rễ về sao vàng, sắc đặc lấy nước uống để chữa một số triệu chứng như: mẩn ngứa, lở loét, chảy nước… Mỗi ngày uống 6-12g rễ khô kết hợp dùng ngoài không kể liều lượng bằng cách chế nước tắm khi bị mẩn ngứa, lở loét, ghẻ.
