Cá ngựa từ lâu đã được biết đến như một vị thuốc quý trong Đông y, với công dụng bổ thận, tráng dương và hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh liên quan đến sinh lý, sức khỏe thần kinh và hệ tiêu hóa.
- Bài thuốc Đông y chữa bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng
- Khi nào nên trị ho có đờm bằng bài thuốc dân gian
Bài viết dưới đây bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ cung cấp các thông tin chi tiết về công dụng và cách sử dụng cá ngựa trong Đông y để bổ sung dưỡng chất và chữa trị nhiều bệnh lý hiệu quả.
Công dụng của cá ngựa
Cá ngựa, có tên khoa học là Hippocampus spp., thuộc họ cá chìa vôi (Syngnathidae). Các tên gọi khác của nó là hải mã, thủy mã, hải long, mã đầu ngư… Để chế biến làm thuốc, người ta sẽ bỏ ruột cá, uốn đuôi cong và phơi khô. Những con cá ngựa được chọn phải có kích thước đồng đều và thường được buộc thành cặp (một con đực và một con cái).
Theo đông y, cá ngựa có vị ngọt mặn, tính ấm, tác động vào hai kinh Can và Thận, có công dụng bổ thận, tráng dương, điều khí, hoạt huyết, tán kết, tiêu thũng. Cá ngựa được dùng để chữa các bệnh như: liệt dương do thận dương hư, xuất tinh sớm, di tinh, hen suyễn, thần kinh suy nhược, khó sinh ở phụ nữ, các bệnh đinh nhọt sưng đau, chấn thương do va đập.
Các nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy cá ngựa có tác dụng chống lão hóa, phòng ngừa tắc nghẽn huyết quản, giúp duy trì sức khỏe và làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể.
Các loài cá ngựa phổ biến:
- Cá ngựa trắng (Hippocampus kelloggi)
- Cá ngựa vàng (Hippocampus kuda)
- Cá ngựa chấm (Hippocampus trimaculatus)
- Cá ngựa gai (Hippocampus histrix)
Trong đó, cá ngựa vàng và cá ngựa trắng được ưa chuộng hơn cả. Cá ngựa thích hợp để điều trị các chứng suy nhược do thận dương hư. Tuy nhiên, phụ nữ có thai, người bị sốt do cảm mạo, hay có triệu chứng “âm hư hỏa vượng” theo Đông y không nên sử dụng.
Cách sử dụng cá ngựa để bổ dưỡng và tăng cường sức khỏe
Cá ngựa không chỉ là một món ăn bổ dưỡng mà còn là một vị thuốc quý trong Đông y, giúp bổ thận, tráng dương, và hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh. Với những đặc tính quý báu của mình, cá ngựa có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau để nâng cao sức khỏe, đặc biệt là đối với những người đang gặp phải vấn đề về sinh lý, suy nhược cơ thể, hoặc những vấn đề liên quan đến thận. Dưới đây là những cách sử dụng cá ngựa để tận dụng tối đa những công dụng tuyệt vời này:
Bài thuốc uống: Chữa suy nhược cơ thể, thần kinh, vô sinh ở cả nam và nữ
- Thuốc tán bột: Dùng một đôi cá ngựa, sao chín hoặc nướng vàng, sấy khô và tán thành bột mịn. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 3g, uống với rượu.
- Thuốc sắc: Dùng 6g cá ngựa, 12g đương quy, sắc với 200ml nước, còn 100ml, uống một lần trong ngày.
Rượu cá ngựa: Bổ thận tráng dương và chống lão hóa
- Dùng độc vị: Cá ngựa tươi bỏ ruột, ngâm với rượu gạo (trên 40 độ) theo tỷ lệ 1/10 (ví dụ: 50g cá ngựa ngâm với 500ml rượu). Ngâm trong 2 tuần là có thể dùng. Mỗi tối uống 1 chén con (15-20ml).
- Dùng phối hợp: Cá ngựa 30g, bàn long sâm 30g, cốt toái bổ 20g, long nhãn 20g, cắt nhỏ các vị thuốc và ngâm với 1 lít rượu trong 2 tuần. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 15ml. Có thể điều chỉnh theo tình trạng bệnh lý của từng người.
Món ăn bài thuốc:
- Chữa liệt dương, di tinh, xuất tinh sớm, khí hư: Dùng 2 con cá ngựa, 1 con gà mái, 30g nấm hương, gừng tươi, tiêu, ớt, rượu trắng và gia vị vừa đủ. Hầm trong 30 phút, chia ăn trong ngày.
- Chữa sinh lý yếu, sưng hạch, u bướu bụng, chấn thương phần mềm: Dùng 3-4 con cá ngựa, 80-100g gạo tẻ. Cá ngựa rửa sạch, chặt nhỏ, nấu nhỏ lửa trong 20 phút, cho gạo vào nấu thành cháo, thêm gia vị.
- Hỗ trợ điều trị viêm thận mạn tính: Dùng bầu dục lợn 1 quả, 4-6g bột cá ngựa. Bầu dục lợn bổ đôi, cho bột cá ngựa vào, hấp cách thủy, ăn một lần trong ngày, dùng liên tục 10-15 ngày.
Với những cách sử dụng cá ngựa đã được giới thiệu, người dùng có thể dễ dàng kết hợp vào chế độ dinh dưỡng hoặc dùng làm bài thuốc chữa bệnh để nâng cao sức khỏe và cải thiện sinh lý. Tuy nhiên, Giảng viên Cao đẳng Y Sài Gòn lưu ý rằng mỗi người có thể có cơ địa khác nhau, vì vậy việc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cá ngựa là rất quan trọng để đạt được hiệu quả tốt nhất và đảm bảo an toàn.
