Thời tiết nóng ấm thất thường rất dễ tạo điều kiện thuận lợi cho các vi sinh vật gây bệnh phát triển, trong đó nổi bật nhất là sốt xuất huyết. Để phòng và trị chứng bệnh này dân gian đã sử dụng các bài thuốc nam từ ngàn đời nay.
Theo chia sẻ của giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do muỗi truyền và có thể gây thành dịch lớn. Thời điểm mắc bệnh thường vào mùa mưa. Còn theo kiến thức đông y sốt xuất huyết thuộc ngoại cảm phong nhiệt thuộc chứng ôn bệnh, còn gọi ngoại cảm ôn tà. Trên lâm sàng biểu hiện sốt cao đột ngột, sốt liên tục, khi sốt cao sẽ dẫn đến tổn thương phần âm tân dịch. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do hỏa thịnh âm hư, nhức mỏi do nhiệt tà uất kết. Để trị chứng bệnh này dân gian thường sử dụng bài thuốc nam như sau:
Bài thuốc nam trị sốt xuất huyết
Cỏ mực 16g, lá tre 16g, rễ cỏ tranh 16g, rau má 16g, cát căn 16g, đậu đen 40g. Sắc uống ngày 1 – 2 thang, mỗi thang sắc 2-3 lần, mỗi lần đổ 3 chén nước sắc còn 1 chén, uống liên tục cho đến khi hết sốt, khỏi bệnh.
- Cỏ mực : Vị ngọt cay, tính hàn, vào can và thận. Tác dụng giải nhiệt dưỡng âm, thanh hỏa cầm huyết, là chủ dược.
- Lá tre : Vị ngọt mát, vào tâm, phế, vị. Tác dụng thanh tâm, tả hỏa, lợi tiểu. Chữa chứng nội nhiệt tâm phiền nóng bứt rứt khó ngủ, tiểu ít, tiểu dắt, nôn khan.
- Rễ cỏ tranh: Vị ngọt, tính mát vào tâm tỳ vị, tác dụng mát huyết, thanh nhiệt lợi tiểu cầm huyết, thanh giải nhiệt tà phần lý. Trị chứng khái huyết, xuất huyết tiểu tiện.
- Rau má : Vị ngọt đắng, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, dưỡng âm, nhuận can, lương huyết, lợi tiểu, giải độc.
- Sắn dây : Vị ngọt tính bình, vào tỳ vị. Tác dụng tán nhiệt (giải nhiệt tà ra ngoài), sinh tân dịch, bớt khát, tiêu độc thấu chẩn, giải kinh (chống co giật, giảm đau nhức).
- Đậu đen: Vị ngọt tính mát. Tác dụng bổ huyết, trừ phong thanh nhiệt dưỡng âm, giải độc, lợi tiểu, hạ sốt, cầm huyết. Ngoài ra đậu đen rất giàu dưỡng chất như protid, lipid, glucid, vitamin C, B1, B2, PP, caroten, đều là dưỡng chất có vai trò chất bổ chính khử tà.
Theo thầy thuốc Trung cấp Y học cổ truyền bài thuốc có công năng vừa giải ngoại cảm ôn tà vừa thanh lý nhiệt, dưỡng âm cầm huyết, giải uất nhiệt bớt đau nhức, bổ chính khử tà.
Nếu sốt kèm đau họng, nổi ban nhiều gia kim ngân hoa 20g. Nếu nhức mỏi cơ gia sắn dây lượng gấp đôi. Nếu nóng bứt rứt, khó ngủ gia lá tre gấp đôi. Nếu chảy máu cam, chảy máy chân răng, nôn khan, nôn ra máu, xuất huyết đại tiểu tiện, tăng vị rễ cỏ tranh gấp đôi.
Để phòng ngừa sốt xuất huyết, chúng ta nên vệ sinh nơi ở thật sạch sẽ, hạn chế để nơi ở ẩm thấp, thiếu ánh sáng. Nên ngủ trong màn với những nơi nhiều muỗi cần bôi hoặc phuc thuốc.
