Mã đề là một trong những loại thảo dược tự nhiên có ở nước ta, loại cây này được biết đến là một trong những vị thuốc đông y quan trọng. Để hiểu hơn về đặc điểm, tác dụng cũng như lưu ý khi sử dụng của cây mã đề, mọi người cùng tham khảo bài viết dưới đây nhé!
- Thầy thuốc đông y chia sẻ bài thuốc chữa bệnh từ xích thược
- Thầy thuốc đông chia chia sẻ về dược liệu thiên hoa phấn
- Vị thuốc đông y Nấm linh chi – Giúp bổ khí dưỡng âm, an thần
Hình ảnh cây mã đề
Tìm hiểu về đặc điểm của cây mã đề
Dù là một loại dược liệu mọc hoang ở nhiều nơi nhưng dược liệu mã đề mang những đặc điểm nổi bật sau đây, giúp mọi người dễ dàng phân biệt được chúng với những loại thảo dược mọc hoang khác:
- Dược liệu thuộc loài cây cỏ, thấp nhưng có tuổi thọ kéo dài khoảng vài năm, sinh sống thành từng bụi.
- Từ gốc, lá cây mã đề mọc lên thành từng cụm, có những cây có tới 20 đến 30 lá một gốc. Phiến lá rộng khoảng 6 đến 10 cm, trông giống hình thìa hoặc nang trứng, có nhiều gân chạy dọc theo sống lá.
- Hoa dược liệu có đặc điểm mọc nối nhau, tạo thành cán dài khoảng 20-25 cm và dựng thẳng đứng.
- Quả mã đề thuộc loại quả nang, có chứa 8-12 hạt bên trong, mỗi hạt có màu nâu sạm và kích thước chỉ khoảng vài mm, trông giống hạt cây vừng.
Cây mã đề tươi thích ứng với đất đai, khí hậu ở nhiều địa phương trên đất nước ta. Có thể dễ dàng tìm kiếm loại thảo dược này ở ven đường, góc vườn, bụi rậm…. Tuy nhiên, Đà Lạt, Lào Cai là khu vực có điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của mã đề.
Cây mã đề tác dụng gì với sức khỏe người dùng?
Cây mã đề có công dụng gì và cây mã đề trị bệnh gì là thắc mắc của nhiều người khi tìm hiểu về dược liệu này. Tác dụng của dược liệu mã đề đã được kiểm chứng trong cả Đông y và các nghiên cứu khoa học hiện đại, chúng mang những công dụng sau đây:
Tác dụng trong y học cổ truyền
Theo Giảng viên Y sĩ Y học cổ truyền cho biết, dược liệu mã đề có tính hàn, vị ngọt và được quy vào hai kinh Can, Thận. Với những tính vị đó, cây mã đề tác dụng điều trị những chứng bệnh như nóng trong, tiêu thũng, lợi tiểu, kháng viêm và giải độc. Đây là vị thuốc quen thuộc, xuất hiện trong nhiều bài thuốc Đông y.
Tác dụng trong nghiên cứu khoa học hiện đại
Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra trong dược liệu mã đề có chứa rất nhiều dược tính tốt cho sức khỏe con người:
- Thân mã đề chứa aucubin – một loại glucozit rất tốt cho sức khỏe con người, có tác dụng tiêu diệt các tế bào gây ung thư. Thêm vào đó, thân cây chứa allantoin và apigenin – dưỡng chất có khả năng kháng viêm hiệu quả.
- Lá cây có chứa beta carotene, vitamin K và C, axit oleanolic và canxi. Với những dưỡng chất đó, sử dụng bộ phận này của cây giúp ngăn ngừa viêm gan, bảo vệ bộ phận gan, giúp xương chắc khỏe và đẩy lùi ung thư, đồng thời đóng góp nhiều vai trò quan trọng khác trong cơ thể con người.
- Hạt mã đề có hàm lượng axit plantenolic, choline dồi dào, rất tốt cho thận và hệ bài tiết.
- Rễ cây mã đề có tác dụng gì với sức khỏe con người? Nhiều chuyên gia cho rằng, rễ cây có công dụng chữa ho và hạ sốt hiệu quả.
Thảo dược có tác dụng trị ho, tiêu đờm hiệu quả
Các bài thuốc từ cây mã đề giúp điều trị bệnh
Với những công dụng tuyệt vời của dược liệu mã đề, không có gì ngạc nhiên khi mã đề là vị thuốc không thể thiếu trong nhiều bài thuốc Đông y. Bác sĩ Trung cấp Y học cổ truyền chia sẻ một số bài thuốc từ cây mã đề được nhiều người áp dụng và mang lại hiệu quả khá tốt như sau:
Bài thuốc cây mã đề chữa viêm bàng quang
Các dưỡng chất có trong dược liệu hỗ trợ đắc lực trong quá trình điều trị viêm bàng quang, làm giảm những triệu chứng và ngăn ngừa những biến chứng của bệnh lý này. Với cách sử dụng cây mã đề chữa bàng quang, có thể áp dụng bài thuốc dưới đây.
Nguyên liệu chuẩn bị: 1 nắm lá mã đề tươi hoặc 300gr cây mã đề khô
Các bước thực hiện:
- Làm sạch dược liệu trước khi sử dụng rồi để ráo nước.
- Đun cùng 1 lít nước, đun sôi rồi để nhỏ lửa, tiếp tục đun trong khoảng 30 phút cho tới khi chỉ còn khoảng 400ml thì tắt bếp.
- Sử dụng phần thuốc đó 3 lần trong ngày. Kiên trì áp dụng để thấy được hiệu quả của dược liệu.
Điều trị phù thũng
Nguyên liệu chuẩn bị:
- 30gr mã đề
- 20gr phục linh bì
- 20gr vỏ bí xanh
- 15gr đại phúc bì
Các bước thực hiện:
- Làm sạch tất cả những nguyên liệu trên trước khi sắc thuốc.
- Đun cùng với 1 lít nước, đun cạn chỉ còn khoảng 300ml thì tắt bếp.
- Chia thành nhiều lần uống và sử dụng trong ngày để đảm bảo được hiệu quả sử dụng. Cần phải sử dụng thường xuyên để đạt được kết quả tốt nhất.
Hỗ trợ đắc lực trong điều trị sỏi thận, sỏi bàng quang
Nguyên liệu chuẩn bị:
- 30gr mã đề
- 30gr ngư tinh thảo
- 30gr kim tiền thảo
Các bước thực hiện:
- Đun tất cả các dược liệu cùng với 700ml nước. Đun sôi rồi để thật nhỏ lửa, đun cho tới khi các dưỡng chất của dược liệu ngấm ra thuốc thì tắt bếp.
- Chia thuốc thành 2 lần và sử dụng ngay trong ngày.
Sử dụng cây mã đề chữa rắn cắn
Bác sĩ Y học cổ truyền Sài Gòn chia sẻ, bài thuốc này bắt buộc phải sử dụng ngọn mã đề tươi. Người bị rắn cắn phải nhai kỹ ngọn mã đề và nuốt lấy phần nước. Phần bã còn lại phải đắp lên vết thương bị rắn cắn.
Tuy nhiên, phương pháp này chỉ có thể sơ cứu cơ bản trong tình thế cấp bách. Để có thể chữa được rắn cắn, cần phải nhanh chóng đưa người bệnh tới những cơ sở ý tế gần nhất để có những biện pháp can thiệp kịp thời, tránh tình trạng chuyển biến nặng hơn.
Trị ho, tiêu đờm hiệu quả
Với dược liệu mã đề, người bệnh có thể áp dụng những bài thuốc dưới đây.
Nguyên liệu chuẩn bị: 1 nắm mã đề tươi hoặc đã bào chế khô.
Các bước thực hiện:
- Sắc dược liệu cùng với khoảng 600ml nước, đun khoảng 20-25 phút thì tắt bếp.
- Lọc bỏ bã và chắt lấy nước, sử dụng ngay trong ngày và không để thuốc qua đêm.
Sử dụng cây mã đề trị mụn, vết côn trùng cắn
Với bài thuốc trị mụn nhọt, vết côn trùng cắn, người bệnh chỉ cần chuẩn bị một nắm lá mã đề tươi rồi thực hiện theo những bước sau đây:
- Rửa thật sạch lá mã đề tươi, giã dập dược liệu.
- Vệ sinh vị trí bị mụn nhọt và những vùng xung quanh.
- Đắp lá mã đề giã dập lên vết mụn rồi sử dụng một miếng vải nhỏ băng bó lại. Giữ trong khoảng 30 phút hoặc 1 tiếng rồi có thể tháo băng.
Những lưu ý khi sử dụng thảo dược mã đề
Cách sử dụng vị thuốc đông y cây mã đề ảnh hưởng rất lớn tới hiệu quả mà dược liệu này mang lại. Dù là một loại thảo dược rất tốt cho sức khỏe những người dùng vẫn phải lưu ý những vấn đề sau đây:
- Phụ nữ đang mang thai, cho con bú phải lưu ý khi sử dụng. Cần phải làm theo đúng chỉ dẫn của người có chuyên môn về liều lượng dùng.
- Tuyệt đối không cho trẻ em dưới 3 tuổi sử dụng những bài thuốc từ mã đề.
- Không được phép tự ý kết hợp mã đề với thuốc Tây hay những dược liệu khác khi chưa có chỉ định của các chuyên gia.
- Phải tìm hiểu về những món ăn, thực phẩm kiêng kỵ với mã đề trước khi dùng.
- Không sử dụng rượu bia, các chất kích thích trong quá trình điều trị bằng dược liệu mã đề, sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả mà thảo dược này mang lại.
Trên đây là những đặc điểm, công dụng, cách dùng và những bài thuốc từ cây mã đề – dược liệu rất tốt cho sức khỏe. Để quá trình điều trị đạt được kết quả tốt nhất, người bệnh cần phải kết hợp với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học.
