Thoái hóa cột sống là một tình trạng mạn tính phổ biến, ảnh hưởng đến cấu trúc cột sống và gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Việc hiểu rõ về căn bệnh này sẽ giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu và có phương pháp điều trị kịp thời, hiệu quả.
Thoái hóa cột sống là gì?
Thoái hóa cột sống là bệnh lý xảy ra khi các thành phần của cột sống như sụn, đĩa đệm và xương bị thoái hóa dần theo thời gian. Điều này dẫn đến đau đớn và hạn chế khả năng vận động.
Theo các bác sĩ và giảng viên tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, nguyên nhân chính gây thoái hóa cột sống là tuổi tác và các chấn thương lâu dài. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
– Di truyền: Yếu tố gia đình có thể làm tăng nguy cơ.
– Chấn thương: Các tổn thương vùng cổ hoặc lưng có thể đẩy nhanh quá trình thoái hóa.
– Thừa cân, béo phì: Cân nặng quá mức gây áp lực lên cột sống.
– Tính chất công việc: Những công việc đòi hỏi đứng lâu, ngồi lâu hoặc mang vác nặng dễ gây thoái hóa.
– Ít vận động: Lười vận động làm suy yếu cơ và dây chằng hỗ trợ cột sống, dễ gây tổn thương.
Các giai đoạn thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống thường trải qua 4 giai đoạn chính, với mức độ tổn thương tăng dần:
– Giai đoạn 1:
+ Đĩa đệm mất nước và mỏng dần.
+ Xuất hiện những gai xương nhỏ.
+ Cơn đau nhẹ, không thường xuyên.
– Giai đoạn 2:
+ Đĩa đệm xẹp, có thể bị rách.
+ Gai xương phát triển lớn hơn.
+ Cơn đau gia tăng và xuất hiện thường xuyên hơn.
+ Cứng khớp, đặc biệt vào buổi sáng.
– Giai đoạn 3:
+ Đĩa đệm thoái hóa nặng, có thể bị thoát vị.
+ Gai xương lớn, chèn ép vào dây thần kinh.
+ Cơn đau dữ dội, lan xuống tay hoặc chân.
+ Hạn chế vận động rõ rệt, có thể kèm theo tê bì, yếu cơ.
– Giai đoạn 4:
+ Các đốt sống bị biến dạng.
+ Gai xương lớn, gây hẹp ống sống.
+ Đau mạn tính, không đáp ứng với thuốc giảm đau.
+ Hạn chế vận động nghiêm trọng, có thể dẫn đến liệt.
Việc nhận biết các giai đoạn này giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị, tránh những biến chứng nguy hiểm.
Chẩn đoán thoái hóa cột sống
Để chẩn đoán thoái hóa cột sống, bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám lâm sàng, hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh và các yếu tố nguy cơ. Sau đó, bạn có thể được yêu cầu thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như:
– Chụp X-quang: Kiểm tra các khe khớp, thân đốt sống và gai xương.
– Chụp CT: Cung cấp hình ảnh chi tiết về cột sống và đĩa đệm.
– Chụp MRI: Quan sát các mô mềm như cơ, dây chằng, thần kinh và đĩa đệm.
– Chụp SPECT: Giúp xác định chính xác vị trí tổn thương của cột sống.
Quá trình chẩn đoán là rất quan trọng để xác định mức độ tổn thương và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, giúp giảm thiểu biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Điều trị thoái hóa cột sống
Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa cho biết việc điều trị thoái hóa cột sống bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh:
– Thuốc kê toa:
+ Paracetamol: Giảm đau hiệu quả, ít tác dụng phụ.
+ NSAIDs (Ibuprofen, Naproxen): Giảm đau và viêm, nhưng cần lưu ý tác dụng phụ.
+ Thuốc giảm đau tại chỗ: Ít tác dụng phụ hơn.
+ Thuốc giãn cơ: Giảm co cứng cơ tạm thời.
+ Thuốc giảm đau opioid: Dùng cho đau cấp tính, nhưng có nguy cơ nghiện và tác dụng phụ.
– Vật lý trị liệu: Giúp tăng cường sức mạnh, linh hoạt cho cơ và lưng, giảm áp lực lên cột sống. Người bệnh nên tập luyện với chuyên gia và duy trì thói quen luyện tập tại nhà.
– Phẫu thuật cột sống: Chỉ được chỉ định khi điều trị nội khoa không hiệu quả sau 3 tháng hoặc khi có các vấn đề nghiêm trọng như chèn ép thần kinh, trượt đốt sống độ 3-4 hoặc hẹp ống sống. Các phương pháp phẫu thuật có thể bao gồm thay đĩa đệm nhân tạo hoặc các can thiệp khác.
– Các phương pháp khác:
+ Kích thích thần kinh bằng xung điện (TENS).
+ Trị liệu thần kinh cột sống, châm cứu, xoa bóp.
+ Tiêm khớp (corticosteroid, tế bào gốc, huyết tương giàu tiểu cầu PRP).
Để đạt hiệu quả tối ưu trong việc giảm đau, cải thiện chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe cột sống lâu dài, việc điều trị thoái hóa cột sống đòi hỏi sự kết hợp giữa các phương pháp khác nhau.
Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng của thoái hóa cột sống, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
