Bên cạnh các phương pháp điều trị tiên tiến và hiệu quả của y học hiện đại, y học cổ truyền cũng đã ghi nhận một số vị thuốc nam có khả năng giảm triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết ở giai đoạn đầu
- Bài thuốc Đông y chữa bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng
- Bài thuốc đông y giúp điều trị bệnh hen suyễn hiệu quả
Các cấp độ bệnh sốt xuất huyết
Theo các giảng viện dạy Cao đẳng Y học cổ truyền thì bệnh sốt xuất huyết được ghi nhận trong y học cổ truyền là một bệnh thuộc chứng Ôn dịch. Bệnh này thường được chia thành 4 độ độ khác nhau:
Độ I: Người bệnh trải qua cảm giác sốt cao đột ngột, đau người, cảm giác lạnh rét, đau mỏi cơ, mệt mỏi, buồn nôn và có dấu hiệu dương tính với thử nghiệm gai rét, tuy nhiên, chưa xuất hiện triệu chứng xuất huyết.
Độ II: Bệnh nhân có sốt cao, khát nước, không cảm thấy lạnh, trở nên buồn bực, lo lắng, có dấu hiệu ra mồ hôi nhiều, xuất hiện triệu chứng xuất huyết dưới da, chất lưỡi trở nên đỏ, rêu lưỡi màu vàng. Mạch và huyết áp vẫn duy trì trong giới hạn bình thường.
Độ III: Ngoài các triệu chứng của độ II, bệnh nhân có dấu hiệu của hội chứng sốc nhẹ, bao gồm tăng tốc mạch, yếu đuối, huyết áp giảm hoặc bị kẹt, cảm giác nóng rát trên cơ thể, cánh tay và chân trở nên lạnh, và bị rêu lưỡi.
Độ IV: Xuất hiện hội chứng sốc nặng, với nhiệt độ cơ thể giảm đột ngột, không đo được mạch, và cả cơ thể trở nên lạnh toàn bộ, đặc biệt là cánh tay và chân.
Cách điều trị theo y học hiện đại
Trong y học hiện đại, việc điều trị sốt xuất huyết thường bao gồm các biện pháp sau:
- Bù nước và điện giải: Dược sĩ Cao đẳng dược TPHCM lưu ý người bệnh cần được bù nước và điện giải, ưa thích là qua đường uống, và càng uống nhiều càng tốt. Các loại dung dịch như oresol, nước cam, nước chanh được khuyến nghị.
- Hạ sốt: Nếu nhiệt độ cơ thể của bệnh nhân vượt quá 38,5°C, paracetamol đơn chất có thể được sử dụng với liều lượng 10-15mg/kg/lần, cách nhau từ 4-6 giờ. Bên cạnh đó, có thể sử dụng chườm khăn mát, nằm trong môi trường thoáng mát, và tránh ủ chăn.
Lưu ý:
- Không tự ý thực hiện truyền dịch tại nhà.
- Theo dõi mạch và huyết áp của người bệnh liên tục để phát hiện các triệu chứng nguy hiểm như sự giảm nhiệt độ đột ngột (do không phải là do thuốc hạ sốt), tình trạng bứt rứt, khó chịu, và cảm giác lạnh ở đầu, tay và chân.
- Không sử dụng kháng sinh một cách tự ý, vì bệnh sốt xuất huyết là bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus Dengue gây ra, không phải do vi khuẩn.
- Nếu gia đình không thể theo dõi tình trạng của người bệnh một cách liên tục, người bệnh nên được đưa vào bệnh viện.
Điều trị theo y học cổ truyền
Trong y học cổ truyền, việc điều trị sốt xuất huyết thường tập trung vào các biện pháp sau:
Thanh nhiệt giải độc và ngừng chảy máu: Mục tiêu của điều trị này là loại bỏ nguyên nhân do nhiệt độc gây ra và khắc phục tình trạng xuất huyết.
Các vị thuốc nam thường được sử dụng:
- Bạc hà: Bạc hà là một loại cây có tên khoa học là Mentha arvensis L., thuộc họ Hoa môi (Labiatae). Bạc hà được sử dụng cả trong y học Đông y và Tây y. Loại cây này có tác dụng thanh nhiệt, kích thích tiết mồ hôi, và hạ sốt. Các bài thuốc đông y có bạc hà thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng như cảm cúm, nghẹt mũi, đau đầu, viêm họng, ho, đau bụng, tiêu hóa kém, và buồn nôn. Trong trường hợp sốt xuất huyết độ 1 và 2, lá hoặc cây bạc hà (6-8g) có thể được sắc uống.
- Sắn dây: Sắn dây có tên khoa học là Pueraria thomsoni Benth. Theo y học cổ truyền, sắn dây có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giảm sốt cao, khắc phục nôn mửa, và trị tiêu chảy. Trong trường hợp sốt xuất huyết độ 1 và 2, bột sắn dây (10-15g) có thể được pha với nước để uống hoặc sử dụng dạng nước sắc.
- Cỏ nhọ nồi: Cỏ nhọ nồi là một loại cây có chứa tinh dầu, chất đắng, carotene, tannin và ecliptin. Trong y học Đông y, cỏ nhọ nồi thường được gọi là Hạn liên thảo và được sử dụng để thanh nhiệt, hạ sốt, và điều trị xuất huyết bên trong và bên ngoài. Trong trường hợp sốt cao và sốt xuất huyết độ 1 và 2, cỏ nhọ nồi (40g) có thể được sắc uống.
- Hoa hòe: Hoa hòe chứa các chất chống oxy hóa như quercetin, kaemferol, glucosit, và đặc biệt là rutin. Những chất này có tác dụng làm giảm thẩm thấu của các mao mạch và tăng độ bền của chúng, giúp ngăn chảy máu. Hoa hòe thường được sử dụng để điều trị xuất huyết. Cách sử dụng hoa hòe có thể là nấu nước sắc hoặc đốt cháy nếu muốn tăng hiệu quả.
Theo các bác sĩ y học cổ truyền Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nam nào, bạn nên thảo luận với bác sĩ để được tư vấn cụ thể, đặc biệt là trong trường hợp bệnh sốt xuất huyết.
