Dược liệu hoa dâm bụt mang trong mình vị ngọt, tính bình, quy vào kinh Can, Đại tràng và Tỳ. Nhờ đó dược liệu có tác dụng điều hòa kinh nguyệt, tiêu viêm, chống ho, sát trùng, chỉ huyết,…
- Đông Y sử dụng hạt lạc để bổ huyết, chống viêm thế nào?
- Có một vị thuốc tư âm nhuận phế đó là Ngọc trúc
- Đu đủ loại cây cho nhiều vị thuốc quý trong dân gian
Dâm bụt là loại cây dễ kiếm và được trồng khá nhiều ở nước ta
THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA DƯỢC LIỆU DÂM BỤT
Hoa chứa thiamin, riboflavin, niacin và acid ascorbic. Hoa vò nát chữa sắc tố anthocyanin và cyanin diglucosid.
Trong hoa có lá đều có chất nhầy.
Cây nhỡ, cao 4-6m. Lá hình bầu dục, nhọn đầu, tròn gốc, mép có răng to; lá kèm hình chỉ nhọn. Hoa ở nách lá, khá lớn, 6-7 mảnh đài nhỏ (tiểu đài) hình sợi; đài hợp màu lục dài gấp 2-3 lần đài nhỏ; tràng 5 cánh hoa màu đỏ; nhị nhiều, tập hợp trên một trụ đài; bầu hình trụ hay hình nón.
Quả nang tròn, chứa nhiều hạt. Mùa hoa tháng 5-7.
Theo Y học cổ truyền, lá dâm bụt vị nhạt, nhớt, tính bình, có tác dụng làm dịu, an thần, tẩy nhẹ, nhuận tràng, chữa viêm niêm mạc dạ dày, ruột, đại tiện ra máu, kiết lỵ, mụn nhọt, ghẻ lở, mộng tinh, đới hạ. Hoa dâm bụt vị ngọt, tính bình có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu, tiêu thũng, sát trùng, chữa kinh nguyệt không đều, khó ngủ, hồi hộp, đái đỏ. Vỏ rễ dâm bụt vị ngọt, tính bình, có tác dụng điều kinh, chống ho tiêu viêm, chữa viêm tuyến mang tai, viêm kết mạc, viêm khí quản, viêm đường tiết niệu, viêm cổ tử cung, bạch đới, kinh nguyệt không đều, mất kinh.
Vị thuốc hoa dâm bụt quy vào kinh Can, Đại tràng và Tỳ
TÁC DỤNG CỦA HOA VÀ LÁ DÂM BỤT LÀM THUỐC CHỮA BỆNH
Vị thuốc hoa và lá dâm bụt được ứng dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh như sau:
Chữa đơn độc, ung nhọt sưng đau
Lá râm bụt, lá trầu không, lá thồm lồm: mỗi thứ 1 nắm; giã nát đắp lên chỗ mụn nhọt đang mưng mủ, sưng đau (kinh nghiệm dân gian).
Dùng lá và hoa râm bụt giã nát, trộn với mật ong đắp vào chỗ đau (Bản thảo cương mục).
Lá và hoa râm bụt, giã cùng với một ít vôi ăn trầu, đắp lên chỗ nhọt đang sưng tấy, nhọt sẽ chóng vỡ mủ.
Chữa sỏi thận (sỏi canxi)
Hoa tươi 30g thêm vài hạt muối, giã nát vắt nước (thêm 100ml nước sôi nguội vào bã để vắt cho kiệt) để uống. Ngày uống 2 lần liên tục 1 tháng.
Chữa đái tháo đường type 2
Hàng ngày ăn 1 hoa chưa nở vào sáng sớm trước khi ăn sáng. Dùng đều như vậy 45 ngày kiểm tra lượng đường/máu, nếu chưa đạt yêu cầu lại tiếp tục liệu trình nữa.
Chữa mất ngủ
Hoa dâm bụt 10g hãm nước uống thay trà vào buổi chiều và tối.
Giảm cân cho người thừa cân
Uống trà hoa dâm bụt thường xuyên sau khi ăn cơm, sẽ làm giảm hấp thu carbohydrat.
Chữa quai bị sưng đau
Lá râm bụt 1 nắm to (khoảng 30-40g), hành củ 5-10 củ; giã nhỏ, chế nưới sôi để nguội vào gạn lấy nước cốt uống, bã đắp lên chỗ sưng rồi dùng băng cố định lại.
Chữa kinh nguyệt không đều, sớm kỳ, huyết ra nhiều
Vỏ cây râm bụt 20g, lá huyết dụ 20g; sắc nước uống.
Chữa phụ nữ sau khi sinh đẻ máu xấu nghịch lên gây nhức đầu, chóng mặt
Hoa râm bụt khô 8g, gỗ vang (tô mộc) 10-12g, gừng tươi 5-7 lát; sắc nước uống trong ngày.
